عضو مصنوعی میباشد که شامل پروتزهای اندام فوقوانی (دست و..) پروتزهای اندام تحتانی (قطع عضو زیر زانو و..) و پروتزهای زیبایی (چشم و..) می باشد.
پروتز Prosthesis به یک وسیله مصنوعی میگویند که جایگزین یک قسمت از دست رفته بدن میشود. گرچه وسایل مصنوعی در قسمت های مختلفی از بدن بکار میروند ولی در ارتوپدی منظور از پروتز بیشتر اندام مصنوعی است.
البته سر مصنوعی استخوان ران که از جنس فلز بوده و در شکستگی های گردن استخوان ران از آن استفاده میشود را هم پروتز مینامند.
برای مطالعه در مورد پروتزهایی که برای شکستگی لگن بکار برده میشوند به مقاله “پروتز لگن چیست” مراجعه کنید.
پروتز یا اندام مصنوعی را در مواردی بکار میبرند که قستی از اندام به علتی وجود ندارد
- قسمتی از اندام ممکن است بصورت مادرزادی وجود نداشته باشد
- قسمتی از اندام ممکن است بدنبال آسیب های شدید ناشی از ضربه از بین برود
- قسمتی از اندام ممکن است به علت بیماری مانند دیابت از بین برود
قطع یک اندام یا قسمتی از آن را آمپوتاسیون Amputation مینامند.
پروتز های اندام ممکن است
- یک قسمتی باشد
- دو یا چند قسمتی بوده و بین قسمت های آن مفصل متحرک وجود داشته باشد
- چند قسمتی و با مفصل باشد و همراه موتوری باشد که با دستور فرد حرکت میکند
بالاترین قسمت پروتز یا اندام مصنوعی بشکل یک کاسه بوده و به آن سوکت Socket میگویند و پایینترین قسمت باقیمانده اندام (که به آن استامپ Stump میگویند) در آن فرو میرود تا بدین وسیله اندام مصنوعی به بدن متصل شود.
در سال های اخیر با استفاده از فیبر کربن – که بسیار محکم و در عین حال سبک است – و همچنین با پیشرفت دانش الکترونیک گام های بلندی در بهتر کردن اندام های مصنوعی برداشته شده است.
انواع پروتز
غضروف مفصل بین استخوان ها را در آنها فراهم می کند. در طول زمان، غضروف می تواند از بین برود و در نهایت باعث می شود که استخوان ها در برابر یکدیگر قرار بگیرند.
این عامل منجر به درد شدید و کاهش حرکت می شود. پروتزها می توانند برای جایگزینی مفاصل آسیب دیده مورد استفاده قرار بگیرند. مفصل ران، زانو و شانه معمولا با پروتز جایگزین می شوند.
پروتزهای متحرک
غضروف مفصل بین استخوان ها را در آنها فراهم می کند. در طول زمان، غضروف می تواند از بین برود و در نهایت باعث می شود که استخوان ها در برابر یکدیگر قرار بگیرند.
این عامل منجر به درد شدید و کاهش حرکت می شود. پروتزها می توانند برای جایگزینی مفاصل آسیب دیده مورد استفاده قرار بگیرند. مفصل ران، زانو و شانه معمولا با پروتز جایگزین می شوند.
پروتز بازو و پا
این نوع پروتزها برای جایگزینی اندام های از دست رفته مورد استفاده قرار می گیرند. انواع مختلف پروتزهای متحرک بدن وجود دارند که به وسیله یک کابل به بدن متصل می شوند.
پروتزهای زیبایی
پروتزهای زیبایی عملکرد را بهبود نمی بخشند، اما برای بهبود ظاهر یک قسمت از بدن مورد استفاده قرار می گیرند. مانند پروتزهای سینه و باسن.
